Tibbi Onkologiya

Tibbi Onkoloji, yalnız xərçəngli xəstələrin müalicəsini deyil, xərçəngdən qorunma, xərçəng daraması və erkən tanı tətbiqlərini da içinə alır.

Tibbi Onkologiya nədir?

Tibbi onkologiya yalnız xərçəng xəstələri üçün bir müalicə deyil, həm də xərçəngin qarşısının alınması, tarama, erkən diaqnozu əhatə edən bir elmdir. Yəni xərçəngin hər mərhələsi tibbi onkoloji ilə bağlıdır. Ayrıca xərçəng diaqnoz və müalicəsində, cərrahi ya da Radyologiya kimi müxtəlif sahələrlə əməkdaşlıq edilir və xəstəyə yanaşma, elmi məlumatlar istiqamətində multidisipliner olaraq planlaşdırılır.

Müalicə Şəkli necə olar?

Müalicə, damardan və ya ağız yoluyla verilən dərman tətbiqi şəklində reallaşır. Lakin, bu proqram xərçəng növünə görə dəyişir. Müalicənin planlaşdırılması; xərçəng növü, hüceyrə növü, başladığı orqan və yayıldığı sahəyə bağlıdır. müalicə, xəstəliyin təkrarlanma riski üçün adjuvan, kütləvi istifadəyə uyğun olmaq və ya orqan qorumaq üçün palyatif, son mərhələde olan xəstənin ömrünü uzatmaq və inkişaf etmiş xəstəliyin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün palyatif olaraq istifadə edilir. Müalicə tək başına və ya bir yerdə edilə bilər.

Tibbi onkologiya hansı üsulları tətbiq edir?

Kimyaterapiya (Dərmanlı müalicə)

Kemoterapinin məqsədi, quruluşlarındakı bəzi dəyişikliklər səbəbiylə nəzarətsiz böyüyən xərçəng hüceyrələrinin yox olmasını təmin etmək. Çox hallarda, fərqli təsir mexanizmləri olan bir neçə dərman birlikdə verilərək xərçəng hüceyrəsinin öldürülməsi planlaşdırılır.

XX əsrin əvvəllərində kanser kemoterapiyasını aparmaq üçün dərmanların istifadəsi ortaya çıxdı. Xardal qazı I və II. Dünya Döyüşündə istifadə edilməsi əsnasında, ağ kürə düşüklük etdiyi saptanarak sürətli çoxalan xərçəng hüceyrələrində də bənzər şəkildə öldürücü xüsusiyyət göstərəcəyi düşünüldü.1940-cı illərdə lenfomaların müalicəsində damar yolu ilə tətbiq olunaraq o günün şərtlərində müalicədə müvəffəqiyyətli bir addım atıldı. Bu inkişaf xərçəngdə təsirli ola biləcək digər maddələrin axtarışı üçün gətirib çıxardı. İndiki vaxtda çox sayda kemoterapötik dərman inkişaf etdirildi.

Onkologiya hormon müalicəsi

Prostat və döş xərçəngi kimi hormona həssas şişlərin müalicəsində hormonal dərmanlar istifadə edilir. Tətbiq ümumi olaraq ağız yolu ilə edilir.
Bir başqa tətbiq şəkli isə inyeksiya.

Immunoterapiya (İmmunitet Müalicəsi)

Bədənin müdafiə etmə sistemini xəbərdar edərək xərçəng hüceyrələrinin tanınması və öldürülməsi üçün immunitet sisteminin təbii olaraq istehsal etdiyi maddələr istifadə edilir.

Hədəfə İstiqamətli Bioloji Müalicə

Xərçəng hüceyrələrinin daşıdığı ancaq normal hüceyrələrdə olmayan hədəfləri təyin müəyyən olunan bioloji müalicələr, xərçəng müalicəsindəki son 10 ilin ən əhəmiyyətli inkişafları olaraq qəbul edilir. Xərçəng müalicəsində inkişaf etdirilən hədəfə istiqamətli müalicələr, döş xərçəngi, Qalın bağırsaq xərçəngi, böyrək hüceyrəli (böyrək) xərçənglər başda olmaq üzrə bir çox xərçəng növündə tətbiq olunur.

Tibbi Onkologiya Hansı Xərçəng növlərini müalicə edilir?

Mədə xərçəngi, ağciyər xərçəngi, mədə-bağırsaq xərçəngləri, pankreas xərçəngi, qaraciyər xərçəngləri, öd kisəsi və yolu xərçəngləri, baş-boyun şişləri, osteosarkom və yumşaq toxuma sarkomları, beyin şişləri, böyrək – mesane xərçəngləri, prostat xərçəngi, bədxassəli melanoma, tiroid xərçəngi, over (yumurtalıq) xərçənginin , serviks (rəhm ağızı) xərçəngi, endometrium (rəhm) xərçəngi, testis xərçəng, lenfomalar, multiple myelom kimi bir çox xərçəng növü tibbi onkoloji üsullarıyla müalicə edilə bilir.