Tənəffüs çatmazlığı və ya Respiratuar çatışmazlıq tənəffüs sisteminin qaz dəyişməsində (ventilyasiya) qeyri-kafi qalması vəziyyətidir. Bunun nəticəsi olaraq arteriyel oksigen və / və ya karbon dioksid səviyyəsi normal aralıqda qoruna. Oksijenasyondaki eniş hipoksemi və arteriyel karbon dioksid səviyyəsində yüksəlmə hiperkapni olaraq bilinər. Bunların normal istinad dəyərləri oksigen üçün PaO2> 60 mmHg, və karbon dioksid PaCO2 <45 mmHg şeklindedir.Yetersiz ventilyasiya alveol qapıllar dövriyyəyə kifayət qədər bikarbonat keçişini təmin edə bilməyəcəyi üçün qan pH\’sı düşməyə başlayır və metabolik asidoz şekillenir.Bu tənəffüs çatmazlığına bağlı əhəmiyyətli komplikasyonlardan biridir. Hiperkapninin varlığı və ya yoxluğuna görə sırasıyla tip 1 və tip 2 şəklində təsnif edilir.
Səbəbləri
Ağciyər funksiya pozuqluğu
Astma
Emfizema
Xroniki obstrüktif ağciyər xəstəliyi (KOAH)
Sətəlcəm
Pnevmotoraks
Ağciyər kontüzyon [1]
Hemotoraks
Kəskin tənəffüs çətinliyi sindromu (Kəskin Respiratuar distres sindromu – ARDS), tənəffüs çatmazlığının spesifik və həyati təhlükə yaradan tipidir.
Kistik fibroz
Ürəyin funksiya pozuqluğu
Ağciyər şiş
Serebrovasküler hadisə
Aritmiya
Konjestif ürək çatmazlığı
Qapaq patologiyası
Digər
Metabolik asidozda uzun davamlı hiperventilasyon səbəbiylə yorğunluq
Dərmanla zəhərlənmə (morfin, benzodiazepinler) tənəffüsə təzyiq edə bilər.
nevroloji xəstəliklər
Toksik epidermal nekroliz (TEN)