Hepatit C nədir?
Hepatit C, qaraciyəri təsir edən yoluxucu və ciddi bir xəstəlikdir. Dünyada 170 milyon adamda Hepatit C virusu vardır. Bununla birlikdə virus, yoluxduğu hər kəsdə xəstəliyə səbəb olmamaqda, bəzən adam yalnız \”daşıyıcı\” olaraq qalmaqdadır. Daşıyıcı olan kəslərin də xəstəliyi başqalarına bulaşdırmamaq üçün diqqət göstərməsi lazımdır.
Hepatit C Əlamətləri: Bəzən heç bir əlamət belə göstərməyən xəstəlik zamanla qaraciyər çatmazlığı, sirroz, qaraciyər xərçəngi kimi narahatlıqlara səbəb ola bilər. Hepatit C virusu qaraciyərə yerləşdikdən sonra illərcə hər hansı bir əlamət vermədən varlığını davam etdirərək burada çoxalar və qaraciyərə zərər verir. İllər sonra qaraciyərə verdiyi bu təxribat sirroz, qaraciyər xərçəngi kimi xəstəliklərlə özünü göstərə bilər.
Hepatit C Necə Bulaşır? Hepatit C-dən yoluxma yollarının başında \”qan yolu ilə\” bulaşma gəlir. Bu səbəblə xüsusilə davamlı qan nəqlinə ehtiyac duyan hemofiliya və diyaliz xəstələri ilə narkotik asılıları, darama edilməmiş qan alıcıları və qeyri qanuni cinsi əlaqəyə girənlər risk altındadır.
Hepatit C xəstələri, bu virusu başqalarına da bulaşdırmamaq üçün, qan nəqli, iynə, şpris, diş fırçası, traş bıçağı, dırnaq qayçısı kimi alətlərin istifadəsi və s. ilə əlaqədar diqqətli olmalıdır və bu alətləri ortaq istifadə etməməlidir. Dəridəki kəsik və yaralanmalara qarşı diqqətli olmalıdır.
Hepatit C yemək-içkilərdən, yemək kaplarında, hapşırmadan və s. bulaşmaz. Cinsi yolla və anadan uşağa yoluxma riski olmaqla birlikdə, buna çox tez rast gəlinməz.
Kəskin və xroniki olmaqla iki yoluxma söz mövzusudur.
Kəskin infeksiyadan virus 2 həftə ilə 5 ay arasında heç bir əlamət vermədən bədəndə barınabilir. Daha sonra əksəriyyətlə özünü yorğunluq, ürək bulanma, qusma, iştahsızlıq kimi əlamətlərlə göstərir. Bir neçə həftə sonra da sarılıq görülə bilər.
Hepatit C virusu bulaşan xəstələrin% 80-Xroniki infeksiya inkişaf etməkdədir. Bu xəstələrin ortalama% 15\’inde siroz və ortalama% 3ün də 10-30 il sonra qaraciyər xərçəngi görülməkdədir.
Hepatit C bulaşan xəstələrin% 15\’inde xəstəlik özbaşına və tamamilə yaxşılaşa.
Siroz meydana gəlməsində spirtin təsiri böyükdür. Bu səbəblə spirtdən qətiliklə uzaq dayanmaq lazımdır.
Hepatit C Müalicəsi: Hepatit C müalicəsində məqsəd əvvəlcə Qaraciyər ziyanını və siroz inkişafını önləmək və virusu ortadan kaldırmakdır.
Müalicədə istifadə edilən ən məşhur üsul iynə və həb istifadəsinin birlikdə edilməsidir. Hepatit C-dən peyvəndi yoxdur. Xəstələrin nizamlı və balanslı bəslənməyə əhəmiyyət vermələri lazımdır. Əgər siroz inkişafı varsa həkimin verəcəyi diyetə uyğun gəlmələri lazımdır.