Makattaki əzələlərin bütövlüyünün krekinq və ya cırılma yolu ilə pozulması olaraq təyin olunar. Bütün yaş və gender görülebilmekle birlikdə 60 yaş üzəri yetkinlərdə və kiçik uşaqlarda tanı konabilmektedir.
Sərt və iri nəcisin keçişi ilə birlikdə iti ağrı şikayətlənməsi diqqətə çarpandır. Ağrı bir saat qədər sürebilmekte və digər nəcis keçişi ilə yinelenmektedir. Sərt bir zəminə oturarkən də ağrı hiss edilər. Tualet kağızı, daxili CAMAS və ya alt bezində Çiğin halında qan qarışması görülə bilər. Makat ətrafında qaşınma diqqətə çarpandır. Uşaqlar nəcisləmə imtina edə bilərlər.
Anal fissürün səbəbi məlum deyil, ancaq şikayətlənmələr makattan sərt və iri nəcisin keçməsi ilə açıq görünür. Xəstəliyin görülmə ehtimalı qəbizlik, lösemi, Crohn xəstəliyi, immunitet sistemi çatmazlığı xəstəlikləri və birdən çox hamiləlik ilə birlikdə artmaqdadır.
Anal fissürün meydana gəlməsini önləmək üçün qəbiz qalmaqdan uzaq durulmalıdır. Bu səbəblə də gündə ən az 8 stəkan su içilməli və lif nisbəti yüksək bir pəhriz alınmalıdır. Lazımlı olduğu təqdirdə bağırsaqları yumşaldıcı dərman alına bilər. Ikınmadan və anal əlaqədən uzaq durulmalıdır.
Tanı qoymada nə əhəmiyyətli vasitə bildirilən şikayətlənmələrdir. Buna əlavə olaraq həkim tərəfindən alınan tibbi Tərcümeyi-hal və edilən fiziki müayinə qiymətli məlumatlar verəcək. Anal və rektal qanamanın digər səbəbləri ayırt edə bilmək üçün anus və rektumun anaskop və sigmoidoskop ilə göstərilməsi həyata keçirilə bilər.
Uyğun müalicə üsulu evdə həyata keçirilə bilər.
Fissürün təmiri və ya əzələlərin bütövlüyünün təmin edilməsi cərrahı olaraq sağlanığ makat əzələlərinin yaxşılaşması təmin edilə bilər.
Anal fissürün ola biləcək ağırlaşmaları arasında makat əzələlərinin zədələnilib yaxşılaşması nəticəsində nəcis tutulamaması var.
Yeniyetmələrin üçün 4-6 həftədə müalicə ilə yaxşılaşma təmin edilə bilər və cərrahi müdaxiləyə gərək qalmaya bilər. Nəcisin yumuşatılması ilə birlikdə uşaqların şikayətlənmələri geriləyər.
Fissür yaxşılaşana qədər qəbizliyi önləmək üçün müxtəlif tədbirlər görülməlidir. Nəcisin yumşaltmaq məqsədi ilə həkimin təklif edəcəyi dərmanlar verilə bilər. Bol miqdarda maye qidalar verilməlidir. Makat ətrafındakı ağrı və əzələ spazmını rahatlaşdırmaq üçün isti oturma hamam və isti tətbiqlərindən fayda görə bilərsiniz.
Ağrıya qarşı asetaminofen ehtiva ağrı kəsici həblər və ya sürtülə anestetik dərmanlar istifadə edilə bilər.
Yaxşılaşma müddətində hər hansı bir şəkildə fəaliyyət məhdudlaşdırması yoxdur. Fiziki hərəkət, qəbizliyi meydana gəlmə şansını azaldır. Ayrıca, qəbizliyi önləmək üçün yüksək miqdarda lif ehtiva edən bir pəhriz alınmalı və bol su içilməlidir.
Bəhs edilən müalicə variantlarına baxmayaraq şikayətlənmələrdən bir dəyişiklik olmursa, həkiminizə bildirməlisiniz.