Bilirsinizmi ki, göz yaralanmalarının (qəzalarının) 90% -i önlənə bilər. Yenə bilirsinizmi ki göz qəzalarının (yaralanmallarının) 45% -i ev oritamında olur. İstər evdə, istər məktəbdə, istər işdə, istər oyunda, harada olsanız olun, görmənizi qoruyacaq hər tədbirləri götürməlisiniz. Bu kiçik broşurada, gözlərinizi yaralanmalardan qorumaq üçün bəzi təkliflər verəcəyik. Əlbəttə bir qəza olduğunda problemi tək başınıza çözemeyebilirsiniz. 0 vəziyyətdə ən yaxınınızdakı həkimə müraciət etməniz lazım olacaq. İlk yardım edildikdən sonra probleminizi həkiminizlə paylaşabilirsiniz.
Göz yaralanmasından Qorunma
Göz yaralanmasına bağlı görmə kaıyıplarını qarşısını almaqda ilk və ən əhəmiyyətli addım zədə qarşısını almaqdır.
Evdə nə edək?
Gündəlik yaşantımıızda istifadə bir çox maddə gözlə dəydiyində ciddi yanmalarlyanıklar edər. 0 səbəblə; spreyləri istifadə edərkən (saç spreyi, sprey dezodorant, spreyli təmizlik vasitələri) Çox diqqətli olun və gözünüzə gəlməməsi üçün çıxış dəliyini çölə və göz səviyyəsindən aşağıya seçin.
* Kimyəvi mayelər, yuyucular, ammonyak növü maddələrin (təmizlikdə və digər məqsədlə istifadə) kulianma təlimatlarını diqqətlə oxuyun. Hər kullarııştan sonra əllərinizi yaxşıca yuyun ki, gözə yoluxma olmasın.
* Yağda qızartma edərkən, qızğın yağın sıçraması önləmək üçün qablar və tavaya qapaq istifadə edin.
* Çox kuwetli kimyəvi istifadə etməniz lazım olduğunu gözə təması qarşısını almaq üçün eynək {mümkünsə xüsusi eynək) istifadə edin ..
* Günəş lampaları (ultrabənövşəyi) istifadə edərkən qeyri-şəffaf şüşəli eynək istifadə edin.
* Xüsusilə uşaq ətrafda ikən bıçaq, çəngəl kimi vasitələrin istifadəsinə diqqət nümayişin.
İş yerində
Bir Çox cisim ummadığımız şəkildə uçaraq gözünüzə çarpa bilər və gözə zərər verir.
* İşinizdə metal ya da digər hissəciklər gözə çarpma riski varsa (dülgər, dəmirçi) mütləq xüsusi iş gözlüyü istifadə etməlisiniz.
* Kaynağa baxmaq çox təhlükəlidir. İşiniz bunu tələb edirsə, xüsusi eynək istifadə etməlisiniz.
* Tanımadığınız bir aləti istifadə edərkən mütləq istifadə təlimatını oxuyun ya da kömək istəməlisiniz.
* İşə başlayarkən \”gözlərimi uçan hissəciklər, tüstüdən, tozdan necə qoruyaram?\” deyə düşünməlisiniz.
Uşaqlarla
Uyğun şəkildə kullanimazsa bir çox oyun və oyuncaq gözə zərər verə bilər
* Uşaqlara oyuncaq seçərkən yaşlarını və məsuliyyət alma dərəcələrini nəzərə saxlanın. Xüsusilə çat- pat, dart və oyuncaq Tabancaları satın almayın. Ayrıca uşaqların kağız papaq içindən üfləyərək uzağa fırlattıkları kağız parçaları ilə meydana gətirdikləri bir oyun ölkəmizdə çox məşhurdur. Bu kağız parçalarının içinə iynə koyabilmektedirler. Bu çox təhlükəlidir. Bu oyunu yasaklamalısınız.
* Uşaqların təhlükəli bir oyun oynadıqlarını gördüyünüzdə bunları mane: Kartopu kimi, sönməmiş əhəng qalıqlarına daş atmaq kimi, şüşələrlə qaçmaq kimi.
* Uşaqlara qayçı kimi, qələm kimi təhlükəli ola biləcək cisimləri necə kulianacaklarını öyrətməlidir.
Bağçada / Tarlada
* Buğda Qızları da daxil olmaqla bir çox bitki toqquşduqda gözə zərər verir. Xüsusilə tikanları varsa. AIçak budaqlı ağacların yanında diqqətli olunmalıdır.
* Odun qırma əməliyyatı, atılan parçacıqlar səbəbiylə əhəmiyyətli bir zədə səbəbidir. Xüsusi diqqət bəlkə də eynək ilişməsi lazımlıdır.
Atəş havalandırma
Havaifişekler hər yaş qrupu üçün çox əhəmiyyətli bir göz yaralanması səbəbidir.
* Partlayıcı olan növləri istifadə edilməməlidir.
* Uşaqların atəş havalandırma ilə əlaqəsi olmamalıdır.
* Atəş havalandırma atılarkən yaxınlığında olunmamalıdır.
Bütün təkliflər bir uzun siyahıdan qısa bir baxış. Bilin ki; bir işi edərkən \”gözü necə qoruyaram?\” deyə düşünməniz belə kafi və əhəmiyyətli bir tədbirdir.
İlk yardım
İlk yardım və dərhal sonrası lazımlı yerə müraciət əhəmiyyətlidir.
Gözə Birşey qaçdığında
Əsla gözünüzü oğuşturmayın. Üst göz qapağını kirpiklərdən tutaraq alt göz qapağının dərinliklərinə qaçan qaçan cismi hərəkət etdirəcək və bir neçə dəfə göz qırpmaq ilə cisim gözdən çıxacaq. Gözlərinizi açıb soyuq suyla gözü yumanız da faydalı olur. Əgər çıkaramazsak, çalışmayın və həkimə müraciət edin.
Gözə Sərt bir toqquşma olmuşsa
* Ağrı və şişməyi önləmək üçün dərhal, 15 dəqiqə müddətlə soyuq təzyiq tətbiq edin (buz və ya soyuq suya batırılmış dəsmal ya da bez parçası ilə).
Göz və ya Kapaklarda Kesi Varsa
* Gözü zəif olaraq bandlayın və dərhal həkimə müraciət edin. Əsla təzyiq göstərmək, gözü oğuşturmayın.
Kimyəvi Yanıqlar
Gözü dərhal su ilə yuyun. Bu sırada göz qapaqlarını açmanız lazımdır. Əvvəli təmiz bir su qaynağının (qabın) içinə soxub gözlərinizi açaraq da edə bilərsiniz. Bu əməliyyat ən az 15 dəqiqə davam etməlidir. Bu vaxt gözün oynadılması (sağa-sola, yuxarı-aşağı), yaxşıca yuyulmasını təmin edər. Kapama tətbiq etməyin. Yuduqdan sonra həkimə müraciət edin.
Unutmayın;
erkən, doğru müalicə ilə görmə qorunur ancaq yenə unutmayın ki, qorunma və ilk yardım Çox daha əhəmiyyətlidir.