Astma Nədir?
Tənəffüs yollarının mikrobik olmayan iltihablanma səbəbiylə daralmasına \”astma\” deyilir. Bu daralma, tənəffüs yolları daralmasındaki əzələlərin sıxılmasına, mukozanın şişməsinə və buradakı epidemiyanın artmasına bağlıdır.
Astmanın müəyyən əlamətləri nələrdir; əlamətləri ortaya çıxaran nədir?
Xırıltı
Öskürək
Nəfəs darlığı
Sinədə sıxışma hissi
Bu əlamətlər ümumiyyətlə keşiklər halında gəlir, məşq və ya gülmeyle, soyuqdəymə zamanı və ya müxtəlif allerjilerle məruz qalma ilə artar. Astma müalicə edilmeme və ya qeyri-kafi müalicə edilsə əlamətlər davamlı hala gələ bilər
Asması başladıcı eteknlerin bəziləri çox özgündür və bəzi kəsləri təsir, bəzilərini təsir etmir. Bilinən başladıcı faktorların arasında ən sıx görülən ev tozu akasları (Toz böcəkləri), polenler r və kif göbələkləri kimi allerjenlerdir. Bunun xaricində siqaret tüstüsü, bəzi dərmanlar, (aspirin, bəzi təzyiq ialçalrı), öbazı yeməklər də olan qatqı maddələri də asması başlada bilər.
Astma irsi vardırmı?
Bəli, ailəsində astma olanlarda, saman soyuqdəyməsi yada ekzema olanlarda daha sıx görülər. Ancaq astma ailədə belə bir hekayə yoxkən də ortaya çıxa bilər.
Asması başladan faktorlardan necə qaçınıla?
Asması başladan faktorlar təsbit edildiyində bunlardan qaçmaq üçün alınacaq tədbirlər, şikayətlənmələri və dərman ehtiyacını azalda bilər. Xüsusilə ev tovn allergiyası olanlarda yataq otağı təmizliyi əhəmiyyətlidir. Yataq komandalarının hər həftə dəyişdirilərək, maşında yıknaması, yataq otağındakı xalçanın qaldırılması, otağının havalandırılması, axar öldürücü dərmanların istifadə edilməsi şikayətlənmələri azaldacaq.
Siqaret dumanına məruz qalmaq (məclislərdə içirəm olmadan da), irsi olaraq astmaya maili olan vahiddən astmaya səbəb ola bilər və ya mövcud asması dahada artıra bilər. Astmalı uşaq sahibi olma riskini arttırdığından hamiləlik əsnasında siqaretdən uzaq durulmalıdır.
Mən ya da uşağım məşqi bırakmalımıyız?
Astmalı insanların çoxunda məşq etdiklərində əlamətlər ortaya çıxa bilər. Ancaq asıtmı yaxşı nəzarət edilən, kafi müalicə görən astımlar normal gündəlik fəaliyyətlərini edə bildikləri kimi, müxtəlif idman və məşqləri də edə bilərlər. Eləki astmalı olan olimpiada çempionuolmuş bir çox idmançı vardır.
Astma necə müalicə edilər?
Asması müalicə etməkdə istifadə edilən dərmanlar üç ayrı qrupda toplana bilər.
1. Rahatlatıcılar: Astma əlamətlərinin dərhal aradan qaldırılması təmin
2. Önləyicilərinin: Tənəffüs yollarındakı həssaslığı ortadan qaldıran, uzunmüddətli istifadədə xəstəliyi müalicə edən dərmanlar
3. Qurtarıcı və ya Təcili dərmanlar: pis gedən astma müalicəsində ya da bir keşik əsnasında əlamətləri təcili olaraq nəzarət altına almaq üçün istifadə edilən dərmanlar
Xəstə və ya valideyn kimi sizin məsuliyyətləriniz;
– Dərmanları reseptə yazıldığı kimi nizamlı alın. Astmalı uşaqların ailələri üçün bu, dərmanın alınmasını nəzarət etmə və doğru alınmasını möhkəmə deməkdir,
– Siqaret tüstüsü daxil başladıcı faktorlardan qorunma,
– Astma xroniki bir xəstəlik olduğundan, nizamlı aralıqlarla həkiminizə görünün, sizinlə nizamlı maraqlanan və vəziyyətinizi bilən eyni həkimə görünmənizi əhəmiyyətlidir.
– Müalicə əsnasında şikayətlərinizi astma olsa, həkiminizə planlanandan əvvəl müraciətiniz,
– Astma mövzusunda öyüdləri, yaxşı niyyətli yoldaşlarınız, yaxınlarınız və ya komşularınızdan deyil, Həkiminizdən alın. Hər kəsin asması fərqlidir. Bir adama uyğun olan öyüd-nəsihət digərinə uyğun gəlməyə bilər.
Astma dərmanları etibarlı ola bilərmi?
Astma dərmanları ümumiyyətlə müalicə edilməmiş ya da qeyri-kafi müalicə edilmiş astımdan daha etibarlıdır.
Təbii müalicələr köməkçi olar mu?
Astma çoxu dəfə dərmanla asanca idarə edilməkdədir. İnsanların çoxu dərman çıxmır seçim edib alternativ səhiyyə tətbiqlərinə müraciət istəyə bilər. Təbii müalicənin heç birisinin fəaliyyəti elmi olaraq kanıtlanamamıştır. Həkiminiz sizə öneriloen müalicəni yetirməmək və ya kəsməyiniz təhlükəli nəticələrə yol aça bilər.